ปวีณา บุญเสริม

ภาษาท่าทางนาฏศิลป์

ภาษาท่า  หมายถึง   การแสดงกิริยาท่าทางเพื่อสื่อความหมายแทนคำพูด  ในการแสดงนาฏศิลป์นั้น บางครั้งเราไม่สามารถแสดงความรู้สึกอารมณ์หรือพูดออกมาได้โดยตรง  จึงจำเป็นต้องใช้ภาษาท่ามาช่วย  เพื่อทำให้ผู้ชมมองเห็นภาพและเข้าใจความรู้สึกของผู้แสดง  ตัวอย่างภาษาท่า  เช่น

1.   ท่าชี้   เป็นอากัปกิริยาที่แสดงความหมายเกี่ยวกับอิริยาบถในการบอกกล่าวถึงสิ่งของบุคคลหรือสถานที่

                                 ตัวนาง                         ตัวพระ

ขั้นตอนการปฏิบัติท่าชี้
   ก้าวเท้าซ้ายเหลื่อมไปข้างหน้า  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้าง  เท้าขวาอยู่หลังเหลื่อมกับเท้าซ้าย  มือซ้ายชี้ไปด้านหน้า ใช้นิ้วชี้ชี้ ส่วนนิ้วที่เหลือกำไว้มือขวาเท้าสะเอว ย่อเข่าลง ตามองมือชี้ เอียงศีรษะเล็กน้อยด้านขวา

 2.  ท่าโกรธ  เป็นกิริยาที่แสดงออกมาจากอารมณ์ที่ไม่พอใจในสิ่งหนึ่งสิ่งใด  อันไม่พึงปรารถนา
                  ตัวพระ  ตัวนาง จะปฏิบัติลักษณะคล้ายกัน

 ตัวนาง                         ตัวพระ

ขั้นตอนการปฏิบัติท่าโกรธ

 ตัวพระ

  1. เท้าขวาอยู่หลัง ก้าวเท้าซ้ายเหลื่อมไปข้างหน้า  ปลายเท้าชี้ด้านข้าง  มือขวาเท้าสะเอว มือซ้ายยกขึ้นระดับใต้ใบหู

  2. ใช้ฝ่ามือถูที่ก้านคอตอนใต้ใบหูไปมา  พร้อมกับกระทืบเท้าซ้ายลงพื้นอย่างแรง ฝ่ามือใช้ข้างใดข้างหนึ่งก็ได้

ตัวนาง
  1. เท้าขวาอยู่หลัง เท้าซ้ายอยู่ข้างหน้า  มือขวาจีบที่ชายพก มือซ้ายยกระดับใต้ใบหู
  2. ใช้ฝ่ามือถูที่ก้านคอตอนใต้ใบหูไปมา  พร้อมกับกระทืบเท้าซ้ายลงพื้นอย่างแรง

3.  ท่ารัก  เป็นอากัปกิริยาที่แสดงถึงอารมณ์ความรัก  ความพิศวาส  ความเสน่หา  ต่อสิ่งหนึ่งแล้ว
      แสดงออกมาในลักษณะเดียว  แต่ลีลาของการแสดงออกแตกต่างกัน เช่น ตัวพระ ตัวนาง

 ตัวนาง                         ตัวพระ

ขั้นตอนการปฏิบัติท่ารัก
 ตัวพระ
  1. เท้าขวาวางอยู่กับที่  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้างเล็กน้อย  เท้าซ้ายวางหลัง  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้าง มือประสานระดับหน้าอก มือซ้ายทับมือขวา
  2. ย่อเข่าเล็กน้อย  ม้วนมือเข้าหาลำตัว ให้ปลายนิ้วทั้งสองทาบแตะที่ฐานไหล่ เอียงศีรษะด้านซ้าย 

ตัวนาง
  1. เท้าซ้ายวางอยู่กับที่  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้างเล็กน้อย  เท้าขวาวางหลัง  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้าง มือประสานระดับหน้าอก มือซ้ายทับมือขวา
  2. ย่อเข่าเล็กน้อย  ม้วนมือเข้าหาลำตัว ให้ปลายนิ้วทั้งสองทาบแตะที่ฐานไหล่  เอียงศีรษะด้านขวา  หรือ กรีดนิ้วหัวมือมือกับนิ้วกลางเข้าหากัน นิ้วที่เหลือกรีดออกให้ตึง ฝ่ามือทั้งสองประกบกัน

4.  ท่ายิ้ม   เป็นอากัปกิริยาที่แสดงถึงอารมณ์ที่บ่งบอกถึงความยินดี  และพอใจ  การปฏิบัติ จะใช้มือซ้ายปฏิบัติเท่านั้น  ถ้าใช้มือขวาจะถือว่าปฏิบัติที่ผิดแบบแผน

ตัวนาง                         ตัวพระ

ขั้นตอนการปฏิบัติท่ารัก

  ตัวพระ
  1. เท้าซ้ายยืนอยู่กับที่ ปลายเท้าชี้ไปด้านข้างเล็กน้อย เท้าขวาวางด้านหน้า มือขวาเท้าเอว มือซ้ายจีบยกมือที่จีบระดับปาก
  2. มือจีบหักข้อมือเข้าหาใบหน้า ให้ปลายนิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มืออยู่ตรงระดับปาก ปลายนิ้วเท้าขวาชิดกัน

ยกปลายนิ้วขึ้นจากพื้นเล็กน้อย เอียงศีรษะด้านมือจีบ
 ตัวนาง
  1. เท้าซ้ายยืนอยู่กับที่  ปลายเท้าชี้ไปด้านข้างเล็กน้อย  เท้าขวาวางด้านหน้า  มือขวาจีบหงายชายพกมือซ้ายจีบยกมือที่จีบระดับปาก
  2. มือจีบหักข้อมือเข้าหาใบหน้า  ให้ปลายนิ้วชี้และนิ้วหัวแม่มืออยู่ตรงระดับปาก  ปลายนิ้วเท้าขวาชิดกัน ยกปลายนิ้วขึ้นจากพื้นเล็กน้อย  เอียงศีรษะด้านมือจีบ

ภาษาท่า. เข้าถึงได้ที่    http://www.sahavicha.com/name=knowledge&file  =readknowledge&id=3723.  [ออนไลน์]   สืบค้น 29 ธันวาคม 2554